afb.
b. Wildeman
vervaardiger: A. Versterre, 1909
materiaal: Franse kalksteen
locatie: noordwestzijde koor
inventarisnummer:
Beeldhouwer(s)
Beelden
- Anoniem (bouwloods i-832), 1375
- A. Versterre (kopie), 1909
- Anoniem (gipsmodel bouwloods i-???), 1945
Glaudemans 2010
'Vliesridders', parabelfiguren of hertogen?
De standbeelden rond het hoogkoor van de Sint Jan
|
Het originele, tufstenen beeld van de wildeman is zeer goed bewaard gebleven en is nu opgesteld in Museum de bouwloods. | 77 |
|
Alleen de knots die hij op zijn schouder legt was enigszins beschadigd en is aangevuld met gips. Het gehele lichaam is bedekt met krullend haar, zeer gelijkend met de uitgebeelde wildemannen en -vrouwen op verschillende wimbergreliëfs aan de straalkapellen en het hoogkoor. Ook de baard en de haardracht doet sterk aan deze reliëfs denken. De wildeman heeft een bloemenkrans in het haar en steunt met zijn linkerhand op een ongedecoreerd schild. In 1908 werd een vrij nauwkeurige kopie in Franse kalksteen gemaakt door A. Versterre en in 1909 op de kerk geplaatst. In tegenstelling tot wat Peeters beweert, namelijk dat het beeld in 1945 zou zijn vervangen door een vrije kopie, bleef het beeld van Versterre altijd op de kerk.32 Wel werd omstreeks 1945 een model op ware grootte gemaakt, vermoedelijk met de bedoeling om het beeld te vervangen door een tufstenen versie, zoals dat ook al was gebeurd met de Versterre-kopie van Jan III (m). Het gipsmodel uit omstreeks 1945 wordt nog in de bouwloods bewaard. Bij de tweede restauratie bleek in 2001 dat het beeld in nauwelijks 100 jaar al sterker verweerd was dan het originele tufstenen beeld in de voorgaande 500 jaar. Toch werd besloten de kopie te impregneren en terug te plaatsen. In juni 2003 werd het behandelde beeld weer op zijn oude plaats gezet. | 78 |
| Noten | |
| 32. | Peeters 1985, 252. |
Ronald Glaudemans, Sint-Janskathedraal : Bouwhistorisch onderzoek 1999-2008 (2010) 77-78
Glaudemans 2017
De standbeelden op de luchtboogstoelen (1375-1385)
De Wildeman (B)
|
Aan de noordwestzijde van het koor was het bijna manshoge beeld van een wildeman bewaard gebleven.23 De figuur is blootsvoets en geheel behaard uitgebeeld. Zijn linker hand steunt op een dun schild dat op de grond rust. Het is niet zeker dat er een herkenbare afbeelding op het schild is geweest. De andere hand is afgebroken en is in 1909 aangevuld in gips, samen met de verdwenen knots, waarvan alleen de afdruk op de schouder nog aanwezig was. De wildeman heeft een deels met gips aangevulde baard en in tressen breed uitlopend halflang haar. Opmerkelijk is de vrij nauwkeurig weergegeven bloemenkrans om zijn hoofd. Afbeeldingen van wildemannen met een krans of kroon van bladeren zijn bekend, maar een keurige bloemenkrans als deze lijkt enig in zijn soort. Deze wildeman is één van de vele die zijn uitgebeeld in en aan de Sint-Jan. Hierna zal worden ingegaan op de betekenis van deze specifieke wildeman op deze plaats. | 163 |
| Noten | |
| 23. | Bouwloods i-832. |
Ronald Glaudemans, De Sint-Jan te 's-Hertogenbosch : Bouwgeschiedenis en bouwsculptuur 1250-1550 (2017) 163
Peeters
Stadbeelden op de luchtboogstoelen rondom het koor
|
b. Een wildeman. 1908. Afgenomen en door vrije copie vervangen ± 1945. | 252 |
C. Peeters, De Sint Janskathedraal te 's-Hertogenbosch (1985) 252
Afbeeldingen
-
-
-
-
-
-
Literatuur en bronnenpublicaties
Ronald Glaudemans, De Sint-Jan te 's-Hertogenbosch : Bouwgeschiedenis en bouwsculptuur 1250-1550 (2017) 163
Ronald Glaudemans, Sint-Janskathedraal : Bouwhistorisch onderzoek 1999-2008 (2010) 62, 78
Jan van Laarhoven, Zingende kathedraal (1974) 68, 69
C. Peeters, De Sint Janskathedraal te 's-Hertogenbosch (1985) 252
Don Rackham, Een kathedraal op papier (2003) 62
n: vermelding in een voetnoot
/i-0832.jpg "Wildeman")
Bossche Encyclopedie |